کتاب قابوس نامه

قابوس‌نامه کتابی است پندی در آیین زندگی، تألیف امیر عنصرالمعالی کیکاووس بن اسکندر بن قابوس بن وُشمگیر بن زیار و تألیف آن به سال 475 قمری است، ولی دکتر عبدالمجید بدوی به‌دلایلی سال تألیف آن را میان 457 - 462 هجری قمری می‌داند. این کتاب مکرر به‌ طبع رسیده، از جمله در ایران هفت‌ بار منتشر شده که چاپ پنجم توسط استاد سعید نفیسی به‌ سال 1312 طبع و چاپ ششم به‌ اهتمام دکتر عبدالمجید بدوی در تهران به سال 1335 انتشار یافته و همچنین در انگلستان جزو انتشارات اوقاف گیب به‌اهتمام «روبن لوی» به سال 1951 منتشر شده و نیز چند بار در هند انتشار یافته‌است. امّا بهترین تصحیح قابوس‌نامه به کوشش غلامحسین یوسفی در سال 1345 منتشر شده‌است. نام قابوس‌نامه از نام مؤلف که در تواریخ به‌ نام قابوس دوم معروف است، گرفته‌ شده است. وی این کتاب را به‌ نام فرزندش گیلان شاه در 44 فصل نوشته، به‌ این قصد که اگر وی پس از او حکومت را حفظ کند یا به‌ رتق و فتق کارهای دیگر بپردازد، بداند چگونه وظایف خود را انجام دهد و همچنین به‌ منظور تربیت فرزند، رسوم لشکرکشی، مملکت‌داری، آداب اجتماعی و دانش و فنون متداول را مورد بحث قرار داده‌است. سبک نگارش کتاب نثر مُرسَل یا همان نثر ساده و بی‌پیرایه معمول ِ قرن‌های چهارم و پنجم هجری قمری به سبک بلعمی و بیهقی است.